എന്റെ ഗ്രാമം ( കനൽ പോസ്റ്റ് )
----------------------
കാഞ്ചിയാർ
ഏതോ മലമുകളിൽനിന്നുത്ഭവിച്ച്, കുണുങ്ങിയൊഴുകുന്നൊരു കാട്ടരുവിയുടെ ചിത്രചാതുര്യം മനസ്സിൽ വരച്ചിടുന്ന സുന്ദരമായ പേരുപോലെ അതിസുന്ദരമാണ് എന്റെയീ ഗ്രാമം. സഹ്യപർവ്വതമലനിരകൾക്കിടയിലെ ഈ കുടിയേറ്റഗ്രാമത്തിന്റെ ഏതൊരു കാഴ്ചയും ചേതോഹരമാണ്. ഇതെന്റെമാത്രം അഭിപ്രായമല്ലാ, ഇവിടയെത്തുന്ന ഏതൊരാളും പറയുന്നത് കാര്യമാണ്. ഇടുക്കിജില്ലയിലെ ഏതൊരുഗ്രാമവും സൗന്ദര്യത്തിന്റെ പര്യായങ്ങളാണെന്നത് ജില്ലക്കാരായ ഞങ്ങൾക്ക് ഏറെ അഭിമാനമുള്ള കാര്യമാണ്. ഞങ്ങളുടെ ഗ്രാമത്തിലും ചുറ്റുപാടുകളിലുമായുള്ള മനോഹരകാഴ്ചകൾ തേടി ഇന്ന് ധാരാളം സഞ്ചാരികൾ ഇവിടെയെത്തുന്നുമുണ്ട്. അഞ്ചുരുളിയും അയ്യപ്പൻകോവിലും കല്യാണത്തണ്ടുമൊക്കെ സിനിമക്കാരുടയും മറ്റും ഇഷ്ടഷൂട്ടിംഗ് ലൊക്കേഷനുകളാണ്.
ഇടുക്കിജില്ലയിലെ പ്രധാനപട്ടണങ്ങളിലൊന്നായ കട്ടപ്പനയോട് വളരെയടുത്താണെങ്കിലും പട്ടണത്തിരക്കുകളൊന്നുമില്ലാത്ത ശാന്തമായൊരു ജനവാസപ്രദേശമാണിത്. പൂർണ്ണമായും ഒരു കർഷകഗ്രാമം. 1950 കളിലായായിരുന്നു കേരളത്തിന്റെ പലഭാഗങ്ങളിൽനിന്നായി ആളുകൾ ഇവിടേക്കു കുടിയേറിപ്പാർത്തത്.
അക്കാലത്തു കാട്ടുപ്രദേശമായിരുന്ന ഇവിടെ അധിവസിച്ചിരുന്നത് മന്നാൻ, ഊരാളി മുതലായ ആദിവാസിവിഭാഗങ്ങളായിരുന്നു. സ്ഥിരതാമസം പതിവില്ലാത്ത ഇക്കൂട്ടരുടെ സ്വൈര്യവിഹാരത്തിനു ഭംഗം വരുത്തിയാണ് നാട്ടുകാർ ഇങ്ങോട്ടേക്കു കുടിയേറിയത്. കഠിനമായ തണുപ്പും വന്യമൃഗങ്ങളുടെ ആക്രമണങ്ങളും പകർച്ചവ്യാധികളും ഒക്കെയായിരുന്നു അവരെ നേരിട്ടത്. ഉൾക്കരുത്തൊന്നുകൊണ്ടുമാത്രം എല്ലാപ്രതിസന്ധികളെയും തൃണസമാനമാക്കി അവർ മുന്നേറി. കാടിനെ നാടായി മാറ്റി. വെട്ടിത്തെളിച്ച കാട്ടിൽ, മണ്ണൊരുക്കി വിത്തെറിഞ്ഞു പൊന്നുവിളയിക്കാൻ
അഹോരാത്രം കഠിനാധ്വാനം ചെയ്തു. അവരുടെ സാന്നിധ്യം തങ്ങളുടെ സ്വൈര്യജീവിതത്തോടു പൊരുത്തപ്പെടില്ലെന്നു കണ്ടറിഞ്ഞ ആദിവാസികൾ പുതിയ വാസസ്ഥാനംതേടി കാട്ടിലേക്ക് ഉൾവലിഞ്ഞു. എങ്കിലും അവരോടുള്ള ശ്രദ്ധയും കരുതലും ഗ്രാമവാസികൾ മനസ്സിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്നു.
ജൂൺമുതലുള്ള മാസങ്ങളിൽ നിർത്താതെ പെയ്യുന്ന മഴയിൽകുതിർന്നു പച്ചപുതച്ചുകിടക്കുന്ന ഗ്രാമം കർക്കടകം പെയ്തൊഴിയുന്നതോടെ ഓണപ്പൂക്കളുടെ വർണ്ണശബളിമയിൽകുളിച്ചു നിൽക്കുന്ന കാഴ്ച അവർണ്ണനീയമാണ്. കാലവർഷവും തുലാവര്ഷവും കോരിച്ചൊരിഞ്ഞുകടന്നുപോയാൽ തണുത്തുവിറച്ചു മഞ്ഞുകാലത്തിന്റെ വരവായി. ഡിസംബർ മുതൽ വീശിയെത്തും പ്രിയങ്കരിയായ ജനുവരിക്കാറ്റ്. പതിയെപ്പതിയെ ഗ്രാമത്തിന്റെ പച്ചപ്പുതപ്പിനെ എടുത്തുമാറ്റി ഗ്രീഷ്മം കടന്നുവരും. പ്രകൃതിദേവി അണിയിക്കുന്ന ഏതൊരുടയാടയിലും ഗ്രാമം അതിസുന്ദരിയായി കാണപ്പെടും.
ഇന്ന് ഇവിടുത്തെ പ്രധാനവിള സുഗന്ധവ്യഞജനങ്ങളുടെ റാണി എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഏലം ആണെങ്കിലും കുടിയേറ്റത്തിന്റെ ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ഏലം കാടുകളിൽ മാത്രമായിരുന്നു കൃഷിചെയ്തിരുന്നത്. ആ കാലങ്ങളിൽ കാടുവെട്ടിത്തെളിച്ചു കൃഷിചെയ്യാൻ തുടങ്ങിയപ്പോൾ പ്രധാനവിള സുഗന്ധവ്യഞജനങ്ങളുടെ രാജാവ് എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന കറുത്തപൊന്നായ കുരുമുളകായിരുന്നു. അതുകൂടാതെ കാപ്പി, ഇഞ്ചി വിവിധയിനം വാഴകൾ, കപ്പ, ചേന, ചേമ്പ്, മധുരക്കിഴങ്ങു്, വിവിധയിനം പച്ചക്കറികൾ എന്നുവേണ്ട, എല്ലാം കൃഷിചെയ്തിരുന്നു. മാവും പ്ലാവുമുൾപ്പെടയുള്ള ഫലവൃക്ഷങ്ങളും തൊടികളിൽ നിറഞ്ഞിരുന്നു. ധാരാളം മലകൾ ഉള്ളതുകൊണ്ട് അവയ്ക്കിടയിൽ താഴ്‌വാരപ്രദേശങ്ങളിലെ ചതുപ്പുകളിൽ നെൽകൃഷിയും നല്ലതോതിൽ നടത്തിവന്നു. ഈ വയലുകളിൽ രണ്ടുതവണ കൃഷിയിറക്കാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നു. സങ്കടങ്ങളും സന്തോഷങ്ങളും പങ്കുവെച്ച്, കലഹങ്ങളും സ്പർദ്ധയുമില്ലാതെ, ഒത്തൊരുമിച്ചു കൃഷിപ്പണികളും വിളവെടുപ്പും വിളസംസ്കരണവുമൊക്കെ ആഘോഷങ്ങളാക്കിയിരുന്ന നിഷ്കളങ്കരായ ഒരുകൂട്ടം പച്ചമനുഷ്യരുടെ മണ്ണിലെ വിണ്ണായിരുന്നു ഈ ഗ്രാമം.
കാലം കടന്നുപോകേ, കൃഷിരീതികളും ജീവിതരീതികളും മാറിക്കൊണ്ടേയിരുന്നു. നെൽകൃഷി പൂർണ്ണമായും ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടു. കൂടുതൽ സാമ്പത്തികലാഭം കൊണ്ടുവരുന്ന ഏലകൃഷി മറ്റെല്ലാവിളകളെയും പിൻതള്ളി. സ്വന്തംതൊടിയിൽനിന്നുതന്നെ ഭക്ഷണം കണ്ടെത്തിയിരുന്ന ഗ്രാമവാസികൾക്ക് ഇന്ന് എല്ലാം കടകളിൽനിന്നു വാങ്ങേണ്ടിവരുന്നു. ഒരുകാലത്ത് ഇവിടെ അങ്ങേയറ്റം ശുദ്ധമായിരുന്ന അന്തരീക്ഷവായുവും ജലസ്രോതസ്സുകളും ഇന്ന് ഏലക്കൃഷിക്കുപയോഗിക്കുന്ന കീടനാശിനികളും വളപ്രയോഗങ്ങളും കാരണം ഏറെ മലീമസമായിരിക്കുന്നു എന്നും ദുഖത്തോടെ പറയേണ്ടിവരുന്നു. ഈ വിഷപ്രയോഗങ്ങൾമൂലം വർഷങ്ങൾക്കുമുമ്പുതന്നെ ഇവിടെ കാൻസർ രോഗികളുടെ എണ്ണം ഭയജനകമാംവിധം വർദ്ധിച്ചിരുന്നു. കേരളത്തിന്റെ കാൻസർ പഞ്ചായത്ത് എന്ന പേരുപോലും എന്റെ ഗ്രാമത്തിനു വീണുകിട്ടിയിരുന്നു. എല്ലാ തിരിച്ചറിവുകളും എല്ലാവർക്കുമുണ്ടെങ്കിലും എന്തുകൊണ്ടോ കീടനാശിനിയെന്ന മാരകവിപത്തിൽനിന്നു നാടിനെ രക്ഷിക്കാൻ ഇവിടുത്തെ കർഷകർ വിമുഖത കാണിക്കുന്നു എന്നത് ഏറെ വേദനാജനകമായൊരു യാഥാർത്ഥ്യമായി ഇന്നവശേഷിക്കുന്നു.
എന്റെ ഓർമ്മയുടെ അങ്ങേത്തലക്കലെ ഗ്രാമക്കാഴ്ചയിൽ ഇല്ലായ്മകളുടെ ധാരാളിത്തമാണ്. വിദ്യുച്ഛക്തി ഒരു കേട്ടുകേഴ്‌വിമാത്രം. ഇവിടുത്തെ വാഹനഗതാഗതയോഗ്യമായ പ്രധാനപാതപോലും ടാർ ചെയ്തിരുന്നില്ല. ഉരുളൻകല്ലുകൾനിറഞ്ഞ വീതികുറഞ്ഞറോഡിൽ വല്ലപ്പോഴും ഓടിമറയുന്ന ബസ്സുകളും ലോറികളും കാളവണ്ടികളും. അടുത്തപ്രദേശങ്ങളിലേക്കൊക്കെ പോകുന്നത് ട്രിപ്പടിക്കുന്ന ജീപ്പുകളിലായിരുന്നു. ഉള്ളിൽ കുത്തിനിറച്ച യാത്രക്കാർക്കുപുറമെ ജീപ്പിന്റെ പിന്നിൽ തൂങ്ങിനിൽക്കാനും കുറേപ്പേരുണ്ടാകും. അന്ന് ഗ്രാമത്തിൽ രണ്ടു പ്രാഥമികവിദ്യാലയങ്ങൾ മാത്രം. ഹൈസ്‌കൂളാകട്ടെ അടുത്തപ്രദേശങ്ങളായ നരിയംപാറയിലും കട്ടപ്പനയിലും. ഒരു പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് മാത്രമായിരുന്നു മറ്റൊരു സർക്കാർസ്ഥാപനം. കുട്ടികൾക്ക് മലകൾ കയറിയിറങ്ങി മണിക്കൂറുകളോളം നടക്കണമായിരുന്നു വിദ്യാലയങ്ങളിൽ എത്തിച്ചേരാൻ. എങ്കിലും ഇവിടുത്തെ കുട്ടികൾ എല്ലാ പരധീനതകളും മറന്ന് വിദ്യാഭ്യാസം നേടുന്നതിൽ ഏറെ ശ്രദ്ധചെലുത്തി. അതിലൂടെ അവർ ജീവിതവിജയങ്ങൾ കൊയ്തെടുത്തു. ഗ്രാമം പുരോഗതിയുടെ പാതയിൽ കുതിച്ചുപാഞ്ഞു.
ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ഗ്രാമത്തിന്റെ പുരോഗതിക്കും സാംസ്കാരികോന്നമനത്തിനുമായി ഗ്രാമവാസികളിലെ പ്രമുഖർ ജാതിമതഭേദമെന്യേ ഒത്തൊരുമിച്ചിരുന്നു. (അതിലൊരു പ്രമുഖസ്ഥാനം ഇവിടുത്തെ ട്രൈബൽസ്‌കൂൾ ഹെഡ്മാസ്റ്ററായിരുന്ന എന്റെ പിതാവിനും ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നത് അഭിമാനപൂർവ്വം ഞാനോർക്കുന്നു). അതിന്റെയൊക്കെ പ്രതിഫലനമാകാം, കലാസാഹിത്യസാംസ്കാരികരംഗത്തെ അതിപ്രശസ്തരായ അനേകം പ്രമുഖരുടെ നാടായി എന്റെയീ കൊച്ചുഗ്രാമം. നിരവധി പുരസ്‌കാരങ്ങൾ നേടിയ പ്രശസ്തനായ എഴുത്തുകാരൻ ശ്രീ കാഞ്ചിയാർ രാജൻ, സാഹിത്യ,ചലച്ചിത്രരംഗങ്ങളിൽ ധാരാളം അംഗീകാരങ്ങൾ വാരിക്കൂട്ടിയ ബഹുമുഖപ്രഭയായ ശ്രീ കാഞ്ചിയാർ മോഹനൻ , അദ്ദേഹത്തിന്റെ പുത്രനും കേന്ദ്രസാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരജേതാവുമായ ശ്രീ മോബിൻ മോഹൻ - ഇവരൊക്കെ ഈ ഗണത്തിൽപ്പെടുന്നു.
വിവാഹശേഷം മുംബൈ എന്ന മഹാനഗരത്തിലേക്കു ജീവിതം പറിച്ചുനടപ്പെട്ടെങ്കിലും മൂന്നുദശാബ്ദത്തിനുശേഷം ഞാനെന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട ഗ്രാമത്തിലേക്ക് മടങ്ങിവന്നിരിക്കയാണിപ്പോൾ. സുന്ദരമായ ഇന്നലകളിലേക്കൊന്നു തിരിഞ്ഞുനടക്കാൻ ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഗ്രാമത്തിന്റെ മുഖച്ഛായ വളരെയേറെ മാറിപ്പോയെങ്കിലും ഉൾക്കാമ്പിലെ സ്നേഹം ഇന്നുമെനിക്ക് തിരിച്ചറിയാനാകുന്നു എന്നത് ഏറെ ആഹ്ലാദകരം.
എന്റെയീ സുന്ദരഗ്രാമത്തെ കാണാനും അറിയാനും ഹൃദയപൂർവ്വം എല്ലാവരെയും ക്ഷണിക്കുന്നു.
#സാക്ഷി
#ചിത്രാധിഷ്ഠിത കവിത
യാനം
======
തുടരുന്നു യാനമീയിരുചക്രശകടത്തിൽ,
പ്രിയമുള്ളവർക്കൊപ്പമാനന്ദചിത്തനായ്.
ജീവിതത്തിൻ പാത പോലേറെ ദൂരമെൻ
മുന്നിൽക്കിടക്കുന്നു മണ്ടിക്കരേറുവാൻ.
ഇല്ലെനിക്കൊട്ടുമേ ശങ്കയീ യാത്രയിൽ
ഉദ്ദിഷ്ടസ്ഥാനത്തു ചെന്നെത്തുമെന്നതിൽ.
ഒരു തെല്ലിടയ്ക്കൊന്നു വൈകിയെന്നാകിലും
ഞാനെന്റെ ലക്ഷ്യത്തിലെത്തും വിജയിയായ്
മഹാബലിപുരം 2
ത്രിമൂർത്തീഗുഹാക്ഷേത്രം
======================
കൃഷ്ണന്റെ വെണ്ണപ്പന്തിനു സമീപത്തുകൂടി വലതുഭാഗത്തേക്കു നടന്നാൽ ഉയർന്നുനിൽക്കുന്ന പാറക്കെട്ടുകൾക്കിടയിലൂടെ ഒരു ചെറിയ വഴിയുണ്ട്. ത്രിമൂർത്തിഗുഹാക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള പാതയാണത്. പോകുന്നവഴിയിൽ വളരെ കൗതുകമുള്ളൊരു കാഴ്ചയുണ്ട്. ഒരു വലിയ പാറയിൽ ഏതാണ്ട് നേർരേഖയിൽ ഒരേ വലുപ്പമുള്ള കുറേ ചതുരക്കള്ളികൾ മുകളിൽനിന്നു താഴെവരെ ഒരേ അകലത്തിൽ കൊത്തിവെച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ കള്ളികൾക്കും ഒന്നോ ഒന്നരയോ ഇഞ്ച് വശവും രണ്ടിഞ്ചോളം ആഴവുമുണ്ട്. ഇത് അടുത്തകാലത്ത് ഏതെങ്കിലും യന്ത്രസഹായത്തോടെ ചെയ്തതൊന്നുമല്ല. ഒന്നരസഹസ്രാബ്ദങ്ങൾക്കപ്പുറത്തു യാതൊരുവിധയന്ത്രസഹായവുമില്ലാതെ അക്കാലത്തെ ശിലാശില്പികൾ കൊത്തിവെച്ചതാണിത്.
എന്തിനായിരിക്കും അവർ ഇങ്ങനെ ചെയ്തുവെച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു ഇതു കാണുന്ന ആരും ചിന്തിച്ചുപോകുമല്ലോ. അതിനു ഗൈഡ് നൽകിയ വിശദീകരണം അമ്പരപ്പിക്കുന്നതായിരുന്നു. ഈ ചെറുകള്ളികളിൽ മരക്കഷണങ്ങൾ അടിച്ചുകയറ്റി വെള്ളമൊഴിച്ചുകൊടുക്കുമത്രേ! വെള്ളം വലിച്ചെടുത്ത് മരക്കഷണങ്ങൾ വികസിക്കുമ്പോൾ ആ വലിയ പറ രണ്ടായി പിളർന്നുപോകും. അക്കാലത്ത് വലിയ പാറകൾ മുറിച്ചിരുന്നത് ഈ വിദ്യയുപയോഗിച്ചായിരുന്നെന്നു ഗൈഡ് സമർത്ഥിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ ചെയ്തു പിളർന്ന ഒരു കൂറ്റൻ പാറയും മറ്റൊരുഭാഗത്തു കാണാൻ കഴിയും. അതിന്റെ പാതിഭാഗം അവിടെയെങ്ങും കാണാനുണ്ടായിരുന്നില്ല. ക്ഷേത്രങ്ങളോ വിഗ്രഹങ്ങളോ നിർമ്മിക്കാനുള്ള ശില്പവേലകൾക്കായി മറ്റെവിടേക്കോ കൊണ്ടുപോയതാവാം.
അവിടം കടന്നെത്തുന്നത് ത്രിമൂർത്തിഗുഹാക്ഷേത്രത്തിലേക്കാണ്. പല്ലവരാജാക്കന്മാരുടെ കാലാഭിരുചിയുടെ ഉത്തമോദാഹരണങ്ങളാണ് അക്കാലത്തെ ശിലാശില്പങ്ങൾ. ക്ഷേത്രദർശനത്തിനെത്തി ഊഴംകാത്തുനിൽക്കുന്നതുപോലെ വരിവരിയായി നിൽക്കുന്ന പാറകൾ കൗതുകംപകരുന്ന കാഴ്ചയാണ്.
പേരു സൂചിപ്പിക്കുന്നതുപോലെ ഇതു ത്രിമൂർത്തികളായ ബ്രഹ്മാവിഷ്ണുമഹേശ്വരന്മാർക്കായി സമർപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മൂന്നുശ്രീകോവിലുകളാണ് ഒറ്റക്കല്ലിൽ കൊത്തിയുണ്ടാക്കിയിരിക്കുന്നത്. ഓരോന്നിന്റെയും ബാഹ്യഭാഗത്ത് മനോഹരങ്ങളായ സ്തൂപങ്ങളും ദ്വാരപാലക്കാരുമൊക്കെയുണ്ട്. രൂപങ്ങൾ, ലംബമായി നിലകൊള്ളുന്ന പാറയിൽത്തന്നെ, വേർപെടുത്താതെ, കൊത്തി രൂപപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതാണ്. ഇത്തരം ശില്പവേലകൾക്ക് relief sculpture എന്നാണ് പറയുന്നത്. അതിസൂക്ഷ്മമായ കൊത്തുപണികൾ ആരെയും ആകർഷിക്കും. മറ്റുക്ഷേത്രങ്ങളിൽനിന്നു വിഭിന്നമായി ഇവിടെ മുഖമണ്ഡപം ഇല്ലാ.
ആദ്യശ്രീകോവിലിൽ ബ്രഹ്മവിഗ്രഹമാണ്. പുറത്ത്, കണങ്കാൽവരെ വസ്ത്രം ധരിച്ച, പൂണൂൽധാരികളായ താടിക്കാരായ ദ്വാരപാലകരുടെ മനോഹരമായ ശില്പങ്ങൾ കാണാം. ബ്രഹ്മാവിന്റെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ വളരെ അപൂർവ്വമാണല്ലോ. എനിക്കറിയുന്ന രണ്ടു ബ്രഹ്മാക്ഷേത്രങ്ങൾ രാജസ്ഥാനിലെ പുഷ്കറിലേതും, പിന്നെ നമ്മുടെ മലയാളനാട്ടിൽ നിളാതീരത്തെ, നവാമുകുന്ദക്ഷേത്രത്തിനക്കരെയുള്ള ബ്രഹ്മാക്ഷേത്രവുമാണ്.
ബ്രഹ്‌മാവ്‌ നാന്മുഖനാണെങ്കിലും ഇവിടെയുള്ള വിഗ്രഹത്തിന് ഒരു മുഖമേയുള്ളൂ. പദ്മപീഠത്തിൽ സമഭംഗഭാവത്തിലാണ് നിൽക്കുന്നത്. പുരാതനകാലത്തെ യുദ്ധവീരന്മാരുടെ ചിത്രങ്ങളിൽ കാണുന്നതുപോലെ നെഞ്ചിലായി വിലങ്ങനെയിട്ടിരിക്കുന്നൊരു ചങ്ങലയും കാണാം. ഇതിനെക്കുറിച്ച് വിദഗ്ധർ പല അഭിപ്രായങ്ങൾ മുന്നോട്ടു വയ്ക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ചിലരെങ്കിലും ഇത് സുബ്രഹ്മണ്യൻസ്വാമിയാണെന്നും വാദിക്കാറുണ്ട്. പ്രധാനവിഗ്രഹംകൂടാതെ മറ്റു നാലുരൂപങ്ങൾകൂടി ഇരുവശങ്ങളിലായി കാണാം.
ദ്വാരകപാലകന്മാർ കാവൽനിൽക്കുന്ന മദ്ധ്യത്തിലുള്ള ശ്രീകോവിലിൽ മഹാദേവനാണ്. ഇത് മറ്റുരണ്ടുക്ഷേത്രങ്ങളിൽനിന്ന് ഒരല്പം മുമ്പോട്ട് തള്ളിനിൽക്കുന്നു. വിഗ്രഹത്തിനുതൊട്ടുമുന്നിൽ കൃഷ്ണശിലയിൽ രൂപപ്പെടുത്തിയ ഒരു ശിവലിംഗവുമുണ്ട്. മറ്റുനാലുരൂപങ്ങൾകൂടി ഇരുവശങ്ങളിലായി ഇവിടെയും കാണാം.വളരെ പൂർണ്ണതയുള്ള ശില്പങ്ങളാണ് ഇവിടെയും കാണാൻ കഴിയുന്നത്.
മൂന്നാമത്തെ ശ്രീകോവിലിൽ മഹാവിഷ്ണുവാണു പ്രധാനവിഗ്രഹം. ഇവിടെയുമുണ്ട് ശ്രീകോവിലിനു പുറത്ത് രണ്ടു ദ്വാരപാലകരും ഉള്ളിൽ മറ്റു നാലുശില്പങ്ങളും. മഹാവിഷ്ണു ശംഖും ചക്രവും കൈകളിലേന്തിയിരിക്കുന്നു. കാതുകളിൽ നീണ്ട മകരകുണ്ഡലങ്ങളുണ്ട്. കണങ്കലെത്തുന്ന വസ്ത്രങ്ങളും കൈകാലുകളിൽ ആഭരണങ്ങളുമുണ്ട്. മറ്റു രണ്ടു മൂർത്തിവിഗ്രഹങ്ങൾപോലെ മഹാവിഷ്ണുവും സമഭംഗഭാവത്തിലാണ് നിൽക്കുന്നത്.
ഈ ശ്രീകോവിലുകൾക്കു പുറത്തായി മഹിഷാസുരമർദ്ദിനിയായ ദുർഗ്ഗയുടെ ശില്പവുമുണ്ട്. മഹിഷാസുരവധത്തിനുശേഷം ശിരസ്സിൽ ചവുട്ടിനിൽക്കുന്ന ദുർഗ്ഗയുടെ അറുകൈകളിലായി ശംഖം,ചക്രം , ഖഡ്ഗം , ധനുഷ് , ഘണ്ട (മണി), ഖേടകം എന്നിവ കാണാം. ദേവിയുടെ ശിരസ്സിനുമുകളിലായുള്ള കമാനാകൃതിയിലെ കൊത്തുപണികൾ അതിസുന്ദരമാണ്. ശ്രീകോവിലുകൾക്കു മുകളിലായിക്കാണുന്ന ജാലകങ്ങൾപോലുള്ള ശില്പവേലയും കൗതുകകരം.
ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ ഇരുവശങ്ങളിലായി കാണുന്നഭാഗങ്ങൾ പൂർത്തീകരിക്കാത്ത ശില്പവേലകളാണെന്നു മനസ്സിലാകും. ക്ഷേത്രത്തിനെതിർവശത്തായി മറ്റൊരദ്‌ഭുതമുണ്ട്. കൃത്യമായ വൃത്താകൃതിയിൽ പാറയിൽ കൊത്തിയുണ്ടാക്കിയിരിക്കുന്ന ഒരു ജലസംഭരണി. ഇപ്പോൾ അതിലെ ജലം വൃത്തിഹീനമാണെങ്കിലും നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കപ്പുറത്ത് ജനങ്ങൾക്ക് ദാഹജലം നൽകിയിരുന്നൊരു ജലസംഭരണി ആയിരുന്നിരിക്കാം.
പല്ലവരാജവംശകാലത്തെ കരകൗശലവിദഗ്ധരുടെ കലാനൈപുണ്യത്തിൻ്റെയും ആത്മീയദർശനത്തിൻ്റെയും ആത്മസമർപ്പണത്തിന്റെയും നിതാന്തനിദർശനമാണ് പാറയിൽ കൊത്തിയൊരുക്കിയ ഈ കലാനികുഞ്ജങ്ങൾ. ഗവേഷണവിദ്യാർത്ഥികൾക്കും പുരാതനകലാപഠിതാക്കൾക്കുമൊക്കെ ഇവിടുത്തെ സങ്കീർണ്ണവും സൂക്ഷ്മവും എന്നാൽ ഏറെ മനോഹരവുമായ ശില്പങ്ങൾ നല്ലൊരു പഠനവിഷയംതന്നെയാണ്.
ചിങ്ങപ്പുലരി ( സൃഷ്ടിപഥം നിമിഷകവി)
==========
പിറന്നിതാ ചിങ്ങപ്പുലരി വീണ്ടും നമു-
ക്കിനിയുമാശതൻ ഹേമകാന്തിയായ്
ദുരിതവർഷം പെയ്തൊഴിഞ്ഞ കര്ക്കടക-
വ്യസനഗാഥകൾക്കൊരു വിരാമമായ്.
പുതിയൊരേടൊന്നു നിവർത്തിവയ്ക്കുന്നു
കാലമിന്നു നമുക്കു മുന്നിലായ്.
എഴുതാവാനെത്ര വരികളുണ്ടതിൽ!
സഫലമാകുവാനെത്ര ദൗത്യങ്ങൾ!
പെയ്തൊഴിഞ്ഞിടാനൊരുതുലാവര്ഷ-
മിനിയുമുണ്ടു നമുക്കുമുന്നിലായ്.
കുളിരുപെയ്യുന്ന ശൈത്യകാലത്തി-
ന്നൊടുവിലായ് നിറവസന്തമെത്തിടും
ഓണവും പിന്നെ വിഷുവുമായ് സ്നേഹ-
ഗീതകങ്ങൾ നാമാലപിച്ചിടും.
നാളെയെന്നൊരു മുഗ്ദ്ധസ്വപ്നമായ്
ജീവിതത്തിന്റെ തേരുരുണ്ടുപോം.
മഹാബലിപുരം കാഴ്ചകൾ 1
========================
കൃഷ്ണന്റെ വെണ്ണപ്പന്ത്
******************************
ഇന്ന് മാമ്മല്ലപുരം എന്നറിയപ്പെടുന്ന മഹാബലിപുരം തമിഴ്‌നാട്ടിലെ ചെങ്കൽപ്പട്ടുജില്ല(പഴയ കാഞ്ചീപുരം ജില്ല)യിലെ ഒരു തീരദേശപട്ടണമാണ്. ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ തീരത്തെ ഈ കൊച്ചുപട്ടണം വിസ്മയകരമായ വാസ്തുഭംഗിയുള്ള പുരാതനക്ഷേത്രങ്ങളാലും മറ്റു ശിലാനിർമ്മിതികളാലും സമ്പന്നമാണ്. മനുഷ്യനിർമ്മിതമായ ശിലാത്ഭുതങ്ങൾപോലെതന്നെ, അല്ലെങ്കിൽ അതിനേക്കാളുപരിയായി നമ്മേ അമ്പരപ്പിക്കുന്നൊരു പ്രകൃതിവിസ്മയമുണ്ടിവിടെ. അതാണ് 'കൃഷ്ണന്റെ വെണ്ണപ്പന്ത് ' എന്ന ഓമനപ്പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിലാഖണ്ഡം.
( 'വാനിറയ് കൽ' - സ്വർഗ്ഗത്തിൽനിന്നുള്ള കല്ല്' എന്നാണ് തദ്ദേശീയർ ഈ പാറയെ വിളിക്കുന്നത്.)
കൃഷ്ണനുമായോ വെണ്ണയുമായോ പന്തുമായോ ഈ പാറക്കഷണത്തിനു ഒരു ബന്ധവുമില്ല. Krishna 's Butter Ball എന്നത് 1969 ൽ ശ്രീമതി ഇന്ദിരാഗാന്ധി ഇവിടം സന്ദർശിച്ചപ്പോൾ നൽകിയ പേരാണെന്ന് ഗൈഡ് പറയുന്നു. അതിവിശാലമായ ഒരു പാറക്കെട്ടിന്റെ അല്പം ചരിഞ്ഞ പ്രതലത്തിൽത്തൊട്ടുനിൽക്കുന്ന മറ്റൊരു ഭീമൻ കല്ല്. ഏകദേശം 250 ടൺ ഭാരവും ആറുമീറ്ററിലധികം ഉയരവും 5 മീറ്ററിനുമേൽ വീതിയുമുള്ള ഈ പാറക്കഷണം പാറക്കെട്ടിന്റെ ചരിവിൽ കേവലം നാലുചതുരശ്രയടി സ്ഥലത്താണ് നിലകൊള്ളുന്നത്. ഒന്ന് തള്ളിയാൽ അത് താഴേക്കുരുണ്ടുപോരുമല്ലോ എന്നുതോന്നും. പക്ഷേ സഹസ്രാബ്ദങ്ങളായി ഇതിവിടെത്തന്നെയുണ്ട്. കാലാകാലങ്ങളായി ഇതിനെയൊന്ന് തള്ളിയിടാൻ പലരും ശ്രമിച്ചുപരാജയപ്പെട്ടതുമാണ്. സുനാമിയോ ഭൂകമ്പമോ കൊടുംകാറ്റോ ഒന്നും ഇതിനെ അണുവിട ചലിപ്പിച്ചിട്ടില്ല.
പലഭാഗങ്ങളിൽനിന്നു നോക്കുമ്പോൾ ഈ പാറക്കഷണത്തിനു വ്യത്യസ്തമായ ആകൃതിയാണ്. ചരിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന പാറക്കെട്ടിന്റെ നേരെ താഴെനിന്ന് നോക്കിയാണത്‌ ഗോളാകൃതിയിൽ കാണുന്ന ഈ വെണ്ണപ്പന്ത്. ഇടതുഭാഗത്തുചെന്നു നോക്കിയാണത്‌ ഉന്നക്കായയുടെ ആകൃതിയിലായിരിക്കും. ചരിവിന്റെ മുകള്ഭാഗത്തു പോയി വലതുഭാഗത്തുനിന്നു നോക്കിയാൽ മുറിഞ്ഞു കിടക്കുന്നൊരു തള്ളവിരൽപോലെ തോന്നും. മറ്റുചില ഭാഗങ്ങളിൽനിന്ന് നോക്കിയാൽ നിയതാമായോരാകൃതിയില്ലാത്ത ഒരു വലിയ പാറക്കഷണം. ഇതിരിക്കുന്ന പാറച്ചെരിവാകട്ടെ വളരെ മിനുസമുള്ളതാണ്. കണ്ടാൽ വളരെ പരുക്കനായ പ്രതലമെന്നു തോന്നുമെങ്കിലും നടന്നുകയറിയാൽ വഴുതിവീഴുമെന്നുറപ്പാണ്. കൃത്യമായി രൂപപ്പെടുത്തിയ പാതയിലൂടെ മാത്രമേ കയറാവൂ. അവിടെ, പാറയെ തള്ളിയിടാൻ ശ്രമിക്കുന്നവരെയും താങ്ങായി നിൽക്കുന്നവരെയും ഇത്തിരിത്തണലിൽ വിശ്രമിക്കുന്നവരെയുമൊക്കെ നമുക്ക് കാണാം. മഹാബലിപുരത്തെത്തുന്ന സഞ്ചാരികളെ ഹഠാദാകര്ഷിക്കുന്നൊരു കാഴ്ചയാണിത്.
ഈ ആഗ്നേയശിലാഖണ്ഡം ഇത്തരത്തിൽ രൂപപ്പെട്ടതിന്റെ യഥാർത്ഥകാരണം ഇന്നും അജ്ഞാതമാണ്. ഭക്തർ കൃഷ്ണനെയും മഹാദേവനെയുമൊക്കെ ഈ പാറത്തുണ്ടിനോട് ബന്ധപ്പെടുത്തി പല കഥകളും പറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും അതിനേക്കാൾ വിശ്വസനീയമായത് മറ്റു രണ്ടു വാദങ്ങളാണ്.
1 . ഒരു വലിയ പാറയിൽ സൂര്യതാപത്താലോ ജലപാതത്താലോ കാറ്റിനാലോ നിരന്തരമായ ശിലാശോഷണം നടന്നു ഈ രൂപത്തിലായതാവാം. സമാനമായ ശിലാരൂപമാറ്റങ്ങൾ ലോകത്തിന്റെ വിവിധഭാഗങ്ങളിൽ കാണാൻ കഴിയുമെന്നുള്ളതും ഈ വാദത്തിനു ഉപോല്ബലകമാക്കുന്നു.
2 . പുരാതനകാലത്ത് ഈ ഭാഗങ്ങളിൽ ധാരാളം ശിലാനിർമ്മിതികൾ ഉണ്ടായിരുന്നതായിക്കാണം. മുകളിൽനിന്നു കൊത്തുപണിചെയ്തുതുടങ്ങി താഴേയ്ക്കുകൊണ്ടുവന്നു ക്ഷേത്രങ്ങളും ശില്പങ്ങളും ഉണ്ടാക്കിയിരുന്ന രീതിയായിരുന്നു അന്ന് നിലനിന്നിരുന്നത്. ഒരുപക്ഷേ ഈ ശിലയിലും അത്തരത്തിലുള്ള ശില്പവേല തുടങ്ങിവെച്ചതായിരിക്കാം. ഏതോ കാരണത്താൽ അതു മുഴുമിക്കാനാവാതെ ഇങ്ങനെ അവശേഷിച്ചതാവാം.
എന്തായാലും ഭൂഗുരുത്വബലത്തിന്റെ സവിശേഷമായൊരുദാഹരണവുമാണ് ഈ വെണ്ണപ്പന്ത്. പാറക്കഷണത്തിന്റെ ആകൃതിയും അതിരിക്കുന്ന പാറക്കെട്ടിന്റെ ചെരിവും ഇവയുടെ പ്രതലങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഘർഷണബലവും അതിനു സഹായകമാകുന്നുണ്ടാവാം. ചോഴരാജാവായിരുന്ന രാജരാജചോളനു തഞ്ചാവൂർപ്പാവ നിർമ്മിക്കാൻ പ്രചോദനമായത് ഈ പാറയാണെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. (ഈ പാവകൾ എങ്ങനെ വെച്ചാലും, കിടത്തിയാൽപോലും നിവർന്നു നേരെനിൽക്കും.)
ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇവിടം ഭരിച്ചിരുന്ന പല്ലവരാജാവ് നരസിംഹവർമ്മൻ ആനകളുടെ സഹായത്താൽ ഈ പാറയെ ഇളക്കിമാറ്റാൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും വിഫലമായി. പിന്നീടും പല കാലങ്ങളിലായി പല ഭരണാധികാരികളും ഇതേ ശ്രമംനടത്തി പരാജിതരായി. ബ്രിട്ടീഷുകാരും വിട്ടുകൊടുത്തില്ല. 1908-ൽ അന്നത്തെ മദ്രാസ് ഗവർണർ ആർതർ ഹാവ്‌ലോക്ക് ഏഴ് ആനകളെ ഉപയോഗിച്ച് അതിനെ ഇളക്കാൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും ഒന്നനക്കാൻ പോലും കഴിഞ്ഞില്ലത്രേ!
കഥകളും കാര്യങ്ങളും എന്തൊക്കെയായാലും ഒരിക്കൽ ഈ വെണ്ണപ്പന്തിനെ കണ്ടവർ ഒരുകാലവും ഈ കാഴ്ച മറക്കില്ലെന്നുറപ്പാണ്.
പടിയിറക്കം
==========
പടിയിറങ്ങുവാൻ നേരമായ്, മുന്നിൽ
പാതയേറെ നീണ്ടങ്ങു കിടപ്പതായ്‌.
പതംപെറുക്കി പതിഞ്ഞുപെയ്യുന്നുണ്ടു
പാതിരാവിലും കർക്കടകക്കണ്ണീർ
ഏതുവാക്കിനാൽ ചൊല്ലുവാനാകു-
മേവരോടുമെൻ സ്നേഹയാത്രാമൊഴി!
നിറയുമേറെയായ് ശോകമേഘങ്ങളെൻ
നിറമൊഴിഞ്ഞതാം ഗഗനവീഥിയിൽ
കറുകറുത്തൊരീ രാവുചൊല്ലുന്നു
കദനപൂർണ്ണമാം കവിതയീണത്തിൽ
വഴിതിരഞ്ഞുപോം മലയമാരുതൻ
വനികയിൽ തെല്ലു വിശ്രമിക്കുന്നു.
നിത്യമെന്റെയെന്നോർത്തുവെച്ചതാം
നിധികളിന്നെനിക്കന്യമാവുന്നു!
തിരകളെത്ര പുണർന്നുപോയീടിലും
തീരമെന്നുമനാഥമെന്നോർക്കണം
ഹൃദയമത്രയും ശൂന്യമാകുന്നൊരീ
ഹൃദ്യവേളയിൽ നിറയുമെന്മനം
ഇന്നലെയ്ക്കായ് പറഞ്ഞുതീർക്കുവാൻ
ഇത്തിരിപ്പോന്ന വാക്കിനാൽ - 'നന്ദി'
